Lò hơi là thiết bị áp lực có vai trò trọng yếu trong các ngành công nghiệp như thực phẩm, dệt may, hóa chất, chế biến gỗ… Tuy nhiên, đi kèm với công năng lớn là tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu không được thiết kế, lắp đặt và vận hành đúng kỹ thuật. Để đảm bảo an toàn trong quá trình sử dụng, cả Việt Nam và các tổ chức quốc tế đã ban hành hệ thống tiêu chuẩn nghiêm ngặt về an toàn lò hơi. Nắm rõ các tiêu chuẩn này không chỉ giúp doanh nghiệp vận hành hiệu quả, hạn chế tai nạn mà còn đáp ứng các yêu cầu pháp lý bắt buộc.
Lò hơi làm việc ở áp suất và nhiệt độ cao, chứa một lượng lớn năng lượng tiềm tàng. Nếu có sự cố như rò rỉ, nổ hơi, mất kiểm soát nhiệt độ hoặc áp suất, hậu quả có thể nghiêm trọng, gây thương vong, hư hại tài sản và gián đoạn sản xuất. Chính vì vậy, các tiêu chuẩn được xây dựng nhằm:
Đảm bảo an toàn cho người vận hành và khu vực xung quanh.
Tăng tuổi thọ và độ bền của thiết bị.
Tuân thủ các yêu cầu pháp lý và bảo hiểm.
Nâng cao hiệu suất và giảm chi phí bảo trì.
Tại Việt Nam, các quy định liên quan đến lò hơi được quản lý bởi Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội cùng Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng. Một số tiêu chuẩn nổi bật bao gồm:
Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn đối với nồi hơi và thiết bị áp lực. Quy chuẩn này quy định về:
Yêu cầu trong thiết kế, chế tạo, thử nghiệm.
Điều kiện lắp đặt và kiểm định ban đầu.
Vận hành, bảo dưỡng và kiểm định định kỳ.
Đây là tiêu chuẩn cơ sở cho việc chế tạo lò hơi tại Việt Nam. Bao gồm:
Kết cấu thân lò, buồng đốt, ống dẫn hơi.
Vật liệu chế tạo, hàn, kiểm tra không phá hủy.
Các trang bị an toàn bắt buộc như van an toàn, đồng hồ áp suất, kính thủy, thiết bị cảnh báo mức nước.
Quy định về kiểm định kỹ thuật an toàn thiết bị áp lực, trong đó có lò hơi. Thời hạn kiểm định định kỳ tùy theo tuổi thọ và tình trạng vận hành của thiết bị.
Ngoài ra, còn có các quy định liên quan đến chứng chỉ vận hành, yêu cầu bắt buộc đối với người điều khiển lò hơi, đặc biệt trong môi trường công nghiệp nặng.
>>>Xem thêm: lò hơi đốt than
Tùy theo thị trường xuất khẩu hoặc yêu cầu của khách hàng, doanh nghiệp Việt Nam có thể áp dụng thêm các tiêu chuẩn quốc tế để nâng cao uy tín và chất lượng. Một số tiêu chuẩn phổ biến gồm:
Đây là bộ tiêu chuẩn được công nhận toàn cầu về thiết kế, chế tạo và kiểm định lò hơi, do Hiệp hội Kỹ sư Cơ khí Hoa Kỳ (ASME) ban hành. Bộ tiêu chuẩn này:
Áp dụng cho nồi hơi nước, hơi bão hòa và hơi quá nhiệt.
Đòi hỏi kiểm tra không phá hủy (NDT), hàn theo chuẩn ASME, có chứng chỉ dấu đóng “S” hoặc “U”.
Thường được yêu cầu trong các dự án FDI, nhà máy xuất khẩu.
Hai bộ tiêu chuẩn này quy định kỹ thuật cho lò hơi ống nước và ống lửa, bao gồm cả yêu cầu thiết kế, tính toán cơ học và kiểm tra áp suất.
Tiêu chuẩn quốc tế chung do Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (ISO) ban hành, thiết lập yêu cầu an toàn cho tất cả các loại nồi hơi, phù hợp với cả thiết kế mới và thiết bị đang sử dụng.
>>>Xem thêm: Nồi hơi tầng sôi
Không thay thế vật liệu, phụ kiện lò hơi bằng hàng không rõ nguồn gốc.
Phải có đầy đủ bản vẽ, sổ tay hướng dẫn và hồ sơ kỹ thuật khi chế tạo, lắp đặt.
Không được vận hành khi chưa kiểm định hoặc đã quá hạn kiểm định.
Nhân viên vận hành phải có chứng chỉ theo quy định và được huấn luyện định kỳ.
Tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn không chỉ là nghĩa vụ pháp lý, mà còn là yếu tố sống còn trong môi trường sản xuất ngày càng cạnh tranh và yêu cầu cao về an toàn lao động.
Lò hơi là thiết bị áp lực cao, có thể gây rủi ro nghiêm trọng nếu không được quản lý đúng cách. Việc tuân thủ đầy đủ các tiêu chuẩn an toàn lò hơi của Việt Nam và quốc tế là yêu cầu bắt buộc để đảm bảo vận hành hiệu quả, bền vững và an toàn cho con người lẫn tài sản.
Nếu doanh nghiệp của bạn cần tư vấn, thiết kế, hoặc kiểm định hệ thống lò hơi theo đúng tiêu chuẩn, hãy liên hệ với Công ty TNHH Cơ Nhiệt GreenBoiler – đơn vị chuyên cung cấp giải pháp trọn gói, đảm bảo kỹ thuật và tuân thủ nghiêm ngặt mọi quy định về an toàn.